Tại sao nói Xã hội hóa là quá trình nhập nền văn hóa Xã hội vào mỗi cá nhân để biến họ từ thực thể sinh học thành con người Xã hội?
Con người là sinh vật cao cấp nhất hành tinh,nhưng cũng mang trong mình các bản năng sinh học. Bản năng được hiểu là hệ thống các quy luật sinh học,là hệ thống các phản xạ nhằm đáp ứng toàn bộ nhu cầu phát triển và tồn tại. Để thoả mãn nhu cầu của bản năng, con người phải điều chỉnh hành động bản năng và hướng nó vào sự hợp lý và tối ưu nhất trong điều kiện cho phép của xã hội.
Là một sinh vật, con người mang bản năng sinh tồn và chịu sự chi phối của quy luật cạnh tranh sinh tồn
Là con người xã hội, con người mang bản thể xã hội và chịu sự chi phối của quy luật cộng đồng.
Do vậy con người luôn sống trong sự pha trộn của bản năng sinh học và bản thể xã hội, nhưng để tiến từ bản năng sinh học lên bản thể xã hội đòi hỏi một quá trình du nhập nền văn hoá xã hội vào các cá thể thông qua quá trình xã hội hoá.
Xã hội hoá là quá trình mà qua đó cá nhân học hỏi, lĩnh hội nền văn hoá của xã hội như các khuôn mâu xã hội, quá trình mà nhờ nó, cá nhân đạt được những đặc trưng xã hội của bản thân, học được cách suy nghĩ và ứng xử phù hợp với vai trò xã hội của mình, hoà nhập vào xã hội.
Kết quả của quá trình xã hội hoá là tạo ra nhân cách của mỗi con người trong xã hội. Xã hội hoá còn củng cố, hoàn thiện và phát triển nhân cách ở mỗi con người, để nó phù hợp với các giai đoạn phát triển của xã hội.
Quá trình xã hội hoá truyền lại nền văn hoá cho mỗi cá nhân theo những cách khác nhau. Bằng những cách đó cá nhân học hỏi, lĩnh hội được nền văn hoá xã hội. Những cách này được gọi là cơ chế xã hội hóa. Có hai cơ chế xã hội hoá cơ bản:
– Cơ chế định chế: cơ chế định chế là cơ chế mà xã hội truyền lại những chuẩn mực khuôn mẫu bắt buộc cho mỗi cá nhân. Cá nhân phải trải qua quá trình học hỏi, thực hành và thực hiện nó trong cuộc sống của mình.
– Cơ chế phi định chế: là cơ chế trong đó mỗi cá nhân học được ở xã hội những điều kiện cần thiết một cách tự nhiên. Cơ chế phi định chế được thể hiện thông qua 2 cách là bắt chước và lây lan.
Có thể nói con người mặc dù là sinh vật cấp cao nhất hành tinh, nhưng nếu k được sinh sống, thích nghi trong một xã hội nhất định thì cũng chỉ mang trong mình bản năng của một sinh vật. Chính nhờ có quá trình xã hội hoá, mà qua đó nền văn hoá xã hội được du nhập vào mỗi một cá nhân, biến họ từ một thực thể sinh học trở thành con người xã hội, có sự khác biệt hơn, chịu sự chi phối của quy luật cộng đồng.