BÀI 3 – ĐƯỜNG THẲNG & MẶT PHẲNG SONG SONG
ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VỚI MẶT PHẲNG
A – LÝ THUYẾT
TH1. Đường thẳng và mặt phẳng không có điểm chung tức là :
. (hình 1) |
TH2. Đường thẳng và mặt phẳng có một có điểm chung tức là :
cắt tại điểm . (hình 2) |
TH3. Đường thẳng và mặt phẳng có từ hai điểm chung phân biệt trở lên thì . (hình 3). |
- Tính chất
Định lí 1.
Nếu đường thẳng không nằm trong mặt phẳng và song song với đường thẳng nằm trong thì song song với . |
Định lí 2.
Cho đường thẳng song song với mặt phẳng . Nếu mặt phẳng chứa và cắt theo giao tuyến thì song song với . |
Hệ quả:
Nếu hai mặt phẳng phân biệt cùng song song với một đường thẳng thì giao tuyến của chúng (nếu có) cũng song song với đường thẳng đó.
|
Tức là |
Phương pháp giải toán: Thiết diện của hình chóp cắt bởi mặt phẳng và song song với một đường thẳng cho trước. Tính diện tích thiết diện.
Tính chất cần nhớ: .
Định lí 3.
Cho hai đường thẳng chéo nhau. Có duy nhất một mặt phẳng chứa đường thẳng này và song song với đường thẳng kia.
Tóm tắt: Cho , là hai đường thẳng chéo nhau. Khi đó, tồn tại duy nhất mặt phẳng sao cho và .
Bổ sung: Với , là hai đường thẳng chéo nhau. Khi đó tồn tại duy nhất cặp mặt phẳng , thỏa mãn , và .
BÀI TẬP
Bài 1 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành . Gọi M;N lần lượt là trung điểm của AB;CD
- CMR MN//(SBC);MN//(SAD) b. Gọi P là trung điểm của SA.CMR SB;SC cùng song song với (MNP)
- Gọi G;G’ lần lượt là trọng tâm tam giác ABC;SBC.CMR GG’//(SAC)
Bài 2 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành.E thuộc cạnh BC sao cho EC=2EB.G là trọng tâm tam giác SAC
- CMR EG//(SAB)
- Gọi K là điểm đối xứng của B qua D.I là điểm thuộc cạnh SB sao cho SI=3IB. CMR SK//(IAC)
Bài 3 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành . Gọi G là trọng tâm tam giác SAB;I là trung điểm của AB. Lấy M thuộc đoạn AD sao cho AD=3AM
- Tìm giao tuyến của (SAD) và (SBC)
- Đthẳng đi qua M và //AB cắt CI tại N.CMR NG//(SCD) c. CMR MG//(SCD)
Bài 4 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành . Gọi M;N lần lượt là trọng tâm 2 tam giác SAB và SAD
- CMR MN//(ABCD)
- Gọi E là trung điểm của BC.Xác định thiết diện của chóp khi cắt bởi (MNE)
Bài 5 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình bình hành .Lấy M;N lần lượt thuộc đoạn SA;BD sao cho Từ N vẽ đt //AB cắt AD tại P
a.CMR MP//(SCD) b.CMR MN//(SCD) c. CMR SC//(MNP)
Bài 6 Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình thang với AD là đáy lớn và AD=2BC. Gọi O là giao điểm của AC và BD. G là trọng tâm của tam giác SCD
- Gọi M là trung điểm của SD. CMR CM//(SAB) b. CMR OG//(SBC)
ĐỀ TEST NHANH 15 CÂU
ĐỀ BÀI
Câu 1. Cho hai đường thẳng phân biệt và mặt phẳng . Giả sử và .
MĐ nào sau đây đúng?
- và song song. B. và hoặc song song hoặc chéo nhau.
- và hoặc song song hoặc chéo nhau hoặc cắt nhau. D. và chéo nhau.
Câu 2. Cho hai đường thẳng chéo nhau. Có bao nhiêu mặt phẳng chứa và song song với ?
- . B. Vô số. C. . D. .
Câu 3. Cho hình chóp . Gọi và lần lượt là trung điểm của và . KĐ nào sau đây đúng ?
- . B. . C. . D. .
Câu 4. Cho tứ diện . Gọi và lần lượt là trọng tâm của tam giác và . KĐ nào sau đây sai?
- . B. .C. đồng qui. D. .
Câu 5. Cho tứ diện . Gọi và theo thứ tự là trung điểm của và , là trọng tâm của tam giác . Giao tuyến của hai mặt phẳng và là đường thẳng
- đi qua và song song với . B. đi qua và song song với .
- đi qua và song song với . D. đi qua và song song với .
Câu 6. Cho hình chóp , đáy là hình bình hành. Giao tuyến của hai mặt phẳng và là một đường thẳng song song với đường thẳng nào sau đây?
- . B. . C. . D. .
Câu 7. Cho tứ diện với lần lượt là trọng tâm các tam giác , . Xét các KĐ sau:
(I) . (II) .(III) . (IV) .
Các KĐ đúng là A. I, II. B. II, III. C. I, IV. D. III, IV.
Câu 8. Cho tứ diện , là trọng tâm và là điểm trên cạnh sao cho. Đường thẳng song song với mặt phẳng
- . B. . C. . D. .
Câu 9. Cho hình chóp có đáy là hình thang, đáy lớn . Gọi là một điểm trên cạnh , mặt phẳng qua song song với và . Gọi là giao tuyến của và mặt phẳng . KĐ nào sau đây là đúng?
- . B. . C. . D. .
Câu 10. Cho hình chóp có đáy là hình bình hành. Gọi là một điểm trên cạnh , mặt phẳng qua song song với và . Mặt phẳng cắt , , , , lần lượt tại , , , , . KĐ nào sau đây là đúng?
- . B. . C. . D. .
Câu 11. Cho hình chóp có đáy là hình thang, đáy lớn là . Gọi là trung điểm Mặt phẳng qua song song với và , cắt , lần lượt tại và . Thiết diện của mặt phẳng với khối chóp là
- Hình thang có đáy lớn là . B. Tam giác .
- Hình thang có đáy lớn là . D. Hình bình hành.
Câu 12. Cho hình chóp có đáy là hình chữ nhật tâm . Gọi là trung điểm của , mặt phẳng qua song song với và . Thiết diện của hình chóp với mặt phẳng là
- Hình tam giác. B. Hình ngũ giác. C. Hình bình hành. D. Hình chữ nhật.
Câu 13. Cho hình chóp có đáy là hình bình hành. Điểm thỏa mãn . Mặt phẳng qua và song song với . MĐ nào sau đây đúng?
- cắt hình chóp theo thiết diện là một ngũ giác.B. cắt hình chóp theo thiết diện là một tam giác.
- cắt hình chóp theo thiết diện là một tứ giác.D. không cắt hình chóp.
Câu 14. Cho tứ diện , là điểm thuộc đoạn sao cho . Gọi lần lượt là trung điểm của và . Điểm là giao điểm của với . Tính .
- . B. . C. . D. .
BẢNG ĐÁP ÁN
1.C | 2.C | 3.A | 4.D | 5.A |
6.B | 7.A | 8.A | 9.B | 10.D |
11.A | 12.A | 13.A | 14.C | 15.D |
LỜI GIẢI CHI TIẾT
Câu 1. [Mức độ 1] Cho hai đường thẳng phân biệt và mặt phẳng . Giả sử và .
MĐ nào sau đây đúng?
- và song song.
- và hoặc song song hoặc chéo nhau.
- và hoặc song song hoặc chéo nhau hoặc cắt nhau.
- và chéo nhau.
Lời giải
Chọn C
Ta có: và .
Theo giả thiết: phân biệt.
Nếu .
Nếu cắt nhau hoặc cắt nhau hoặc chéo nhau.
Câu 2. [Mức độ 1] Cho hai đường thẳng chéo nhau. Có bao nhiêu mặt phẳng chứa và song song với ?
- . B. Vô số. C. . D. .
Lời giải
Chọn C
Ta có định lý: “Cho hai đường thẳng chéo nhau. Có duy nhất một mặt phẳng chứa đường thẳng này và song song với đường thẳng kia”.
Câu 3. [Mức độ 1] Cho hình chóp . Gọi và lần lượt là trung điểm của và . KĐ nào sau đây đúng ?
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A
Nhận thấy là đường trung bình trong tam giác , suy ra .
Mặt khác nên .
Câu 4. [Mức độ 1] Cho tứ diện . Gọi và lần lượt là trọng tâm của tam giác và . KĐ nào sau đây sai?
- . B. .
- đồng qui. D. .
Lời giải
Chọn D
lần lượt là trọng tâm và , suy ra và cắt nhau tại trung điểm của . Vậy C đúng.
Ta có tỷ lệ: và
Từ đó suy ra: và . Vậy A và B đúng, D sai.
Câu 5. [Mức độ 1] Cho tứ diện . Gọi và theo thứ tự là trung điểm của và , là trọng tâm của tam giác . Giao tuyến của hai mặt phẳng và là đường thẳng
- đi qua và song song với . B. đi qua và song song với .
- đi qua và song song với . D. đi qua và song song với .
Lời giải
Chọn A
Nhận thấy là đường trung bình trong , suy ra . Gọi .
Ta có: qua và song song với .
Câu 6. [Mức độ 1] Cho hình chóp , đáy là hình bình hành. Giao tuyến của hai mặt phẳng và là một đường thẳng song song với đường thẳng nào sau đây?
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B
Gọi .
Ta có: qua và song song với .
Câu 7. [Mức độ 2] Cho tứ diện với lần lượt là trọng tâm các tam giác , . Xét các KĐ sau:
(I) . (II) .
(III) . (IV) .
Các KĐ đúng là
- I, II. B. II, III. C. I, IV. D. III, IV.
Lời giải
Chọn A
Gọi là trung điểm của .
Do lần lượt là trọng tâm và nên .
Mà và , suy ra và .
Câu 8. [Mức độ 2] Cho tứ diện , là trọng tâm và là điểm trên cạnh sao cho. Đường thẳng song song với mặt phẳng
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn A
Gọi và lần lượt là trung điểm của .
Ta có: . Mà nên .
Câu 9. [Mức độ 2] Cho hình chóp có đáy là hình thang, đáy lớn . Gọi là một điểm trên cạnh , mặt phẳng qua song song với và . Gọi là giao tuyến của và mặt phẳng . KĐ nào sau đây là đúng?
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn B
Ta có: .
Trong mặt phẳng kéo dài và cắt nhau tại .
Lại có: .
Câu 10. [Mức độ 2] Cho hình chóp có đáy là hình bình hành. Gọi là một điểm trên cạnh , mặt phẳng qua song song với và . Mặt phẳng cắt , , , , lần lượt tại , , , , . KĐ nào sau đây là đúng?
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D
Ta có: . Mà .
Câu 11. [Mức độ 3] Cho hình chóp có đáy là hình thang, đáy lớn là . Gọi là trung điểm Mặt phẳng qua song song với và , cắt , lần lượt tại và . Thiết diện của mặt phẳng với khối chóp là
- Hình thang có đáy lớn là . B. Tam giác .
- Hình thang có đáy lớn là . D. Hình bình hành.
Lời giải
Chọn A
Trong mặt phẳng , qua kẻ . Khi đó,
Trong mặt phẳng , qua kẻ . Khi đó,
Vậy .
Xét hai mặt phẳng và có: .
Suy ra hai mặt phẳng cắt nhau theo một giao tuyến đi qua điểm và song song với
Trong mặt phẳng kẻ .
Vậy mặt phẳng cắt khối chóp theo thiết diện là tứ giác
Nhận thấy là hình bình hành, suy ra
Trong tam giác có thuộc đoạn , thuộc đoạn và nên
Tứ giác có là hình thang có đáy lớn là
Câu 12. [Mức độ 2] Cho hình chóp có đáy là hình chữ nhật tâm . Gọi là trung điểm của , mặt phẳng qua song song với và . Thiết diện của hình chóp với mặt phẳng là
- Hình tam giác. B. Hình ngũ giác. C. Hình bình hành. D. Hình chữ nhật.
Lời giải
Chọn A
Ta có: .
Lại có: .
Vậy thiết diện cần tìm là tam giác .
Câu 13. [Mức độ 3] Cho hình chóp có đáy là hình bình hành. Điểm thỏa mãn . Mặt phẳng qua và song song với . MĐ nào sau đây đúng?
- cắt hình chóp theo thiết diện là một ngũ giác.
- cắt hình chóp theo thiết diện là một tam giác.
- cắt hình chóp theo thiết diện là một tứ giác.
- không cắt hình chóp.
Lời giải
Chọn A
Trong mặt phẳng , kẻ đường thẳng qua và song song cắt lần lượt tại .
Trong mặt phẳng , kẻ đường thẳng qua và song song với cắt tại .
Trong mặt phẳng , kẻ đường thẳng qua và song song với cắt tại .
Trong mặt phẳng , kẻ đường thẳng qua và song song với cắt tại .
Thiết diện cần tìm là ngũ giác .
Câu 14. [Mức độ 2] Cho tứ diện , là điểm thuộc đoạn sao cho . Gọi lần lượt là trung điểm của và . Điểm là giao điểm của với . Tính .
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn C
Nhận thấy là đường trung bình trong .
Ta có .
Từ đó suy ra .
Câu 15. [Mức độ 3] Cho hình chóp có đáy là hình thoi cạnh , , . Gọi lần lượt là trung điểm các cạnh và , là một điểm thuộc cạnh sao cho . Tính diện tích thiết diện của hình chóp khi cắt bởi mặt phẳng .
- . B. . C. . D. .
Lời giải
Chọn D
Ta có .
Thiết diện khối chóp cắt bởi mặt phẳng là hình thang
Do nên . Vậy là hình thang cân.
Ta có .
Từ kẻ , từ kẻ . Tứ giác là hình chữ nhật nên
.Vậy diện tích thiết diện cần tìm là .