Tồn tại xã hội là gì? Ý thức xã hội là gì? Tại sao người Việt Nam thường có tư tưởng “trọng nam khinh nữ” theo anh chị làm thế nào để thay đổi tư tưởng đó?
Tồn tại xã hội là toàn bộ sinh hoạt vật chất và những điều kiện sinh hoạt vật chất của xã hội. Tồn tại xã hội của con người là thực tại xã hội khách quan, là một kiểu vật chất xã hội, là các quan hệ xã hội vật chất được ý thức xã hội phản ánh. Trong các quan hệ xã hội vật chất ấy thì quan hệ giữa con người với giới tự nhiên và quan hệ giữa con người với con người là những quan hệ cơ bản nhất
Khái niệm ý thức xã hội
Cùng với phạm trù tồn tại xã hôi, phạm trù ý thức xã hội là phạm trù của chủ nghĩa duy vật lịch sử được vận dụng để giải quyết vấn đề cơ bản của triết học trong lĩnh vực xã hội. Nếu “ý thức … không bao giờ có thể là cái gì khác hơn là sự tồn tại được ý thức” thì ý thức xã hội chính là xã hội tự nhận thức về mình, về sự tồn tại xã hội của mình và về hiện thực xung quanh mình. Nói cách khác, ý thức xã hội là mặt tinh thần của đời sống xã hội, là bộ phận hợp thành của văn hóa tinh thần của xã hội. Văn hóa tinh thần của xã hội mang nặng dấu ấn đặc trưng của hinh thái kinh tế – xã hội, của các giai cấp đã tạo ra nó.
Tư tưởng trọng nam khinh nữ từ lâu đã tồn tại trong xã hội phương Đông nói chung và Việt Nam nói chung. Đây là tư tưởng của người xưa không còn phù hợp với cuộc sống hiện tại. Việc quá đề cao quan niệm này sẽ dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực với con người và đời sống.
Nguồn gốc của tư tưởng này bắt nguồn từ việc vai trò của nam giới được đề cao trong xã hội. Từ khi loài người khai phá ra các loại công cụ lao động mới, giúp năng suất lao động cải thiện đáng kể, của cải dư thừa, kinh tế đã bắt đầu chi phối. Đàn ông là những người có sức lực hơn, khỏe mạnh hơn. Họ sẽ tham gia chính vào hoạt động sản xuất, thậm chí là chiến tranh. Đàn ông thể hiện được vai trò và tầm quan trọng từ những giai đoạn đầu trong tiến trình phát triển của nhân loại.
Bởi sự đóng góp nhiều hơn nên nam giới được coi trọng hơn nữ giới. Thực tế, tỉ lệ nam giới đứng trong hàng ngũ lãnh đạo, những người anh hùng, những nhà khoa học nổi tiếng đều cao hơn nữ giới rất là nhiều.
Một nguyên nhân khác dẫn đến tư tưởng trọng nam khinh nữ là do ảnh hưởng của quan niệm Nho giáo ở phương Đông. Theo tư tưởng Nho giáo, nam nhi là những người anh hùng có chí lớn, khám phá năm châu bốn bể, xưng nghiệp đế vương, làm đẹp cho đời. Tư tưởng Nho giáo từ lâu chi phối rất nhiều quốc gia phương Đông, trong đó có Việt Nam. Vì vậy, xã hội Việt Nam từ lâu cũng đã hình thành tư tưởng này và lưu truyền qua nhiều đời.
Những giải pháp thay đổi cần thiết
Giải pháp hữu hiệu nhất để thay đổi tư tưởng này có lẽ chính là giáo dục. Giáo dục cần vào cuộc để mọi tầng lớp nhân dân ý thức được về sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau, bất kể giới tính như thế nào.
Phụ nữ Việt Nam phải đứng lên bảo vệ quyền lợi, tiếng nói của người phụ nữ. Những điều luật cụ thể về vấn đề này cần được ban hành và thực thi có hiệu quả.
Về công tác thông tin tuyên truyền, truyền thông cần phải đẩy mạnh tuyên truyền về vai trò của phụ nữ, đề cao sự công bằng trong các mối quan hệ xã hội của phụ nữ và nam giới.
Hơn hết, để thay đổi tư tưởng này, phụ nữ phải không ngừng đấu tranh để chứng tỏ và phát triển bản thân, để khẳng định giá trị và tiếng nói của mình trong xã hội.