Thuế trực thu và thuế gián thu có ưu nhược điểm gì? Tỷ trọng của nhóm thuế nào cao hơn tại Việt Nam? so sánh với các nước phát triển? nếu ví dụ.
+ Thuế trực thu:
– Ưu điểm: có tính công bằng hơn thuế gián thu, vì phần đóng góp về thuế thường phù hợp đối với khả năng của từng đối tượng,có tính phân loại đối tượng nộp.
– Nhược điểm: hạn chế phần nào sự cố gắng tăng thu nhập của các đối tượng, vì thu nhập và lợi nhuận càng cao thì phải nộp thuế càng nhiều.Thuế trực thu do người có thu nhập phải trả một cách trực tiếp và có ý thức cho nhà nước, nên họ cảm nhận ngay được gánh nặng về thuế và có thể dẫn tới những phản ứng từ chối hoặc trốn thuế. Việc quản lí thu thuế này phức tạp và chi phí thường cao so với thuế gián thu.
+ Thuế gián thu:
– Ưu điểm: Thứ nhất, đây là loại thuế mà người nộp thuế không đồng thời là người chịu thuế nên ít gây ra phản ứng từ người chịu thuế khi chính phủ tăng thuế suất. Thứ hai, chi phí quản lý thuế thấp do đối tượng nộp thuế tập trung chủ yếu vào các tổ chức, doanh nghiệp mà không phải là các cá nhân. Thứ ba, là loại thuế thuận tiện trong thu thuế vì tính trên giá bán, có phạm vi đánh thuế rộng, không thể tránh thuế vì nó là một phần của giá bán, giúp kiểm soát định hướng tiêu dùng.
– Nhược điểm: mang tính lũy thoái vì người giàu và người nghèo trả thuế giống nhau khi mua cùng một giỏ hàng hóa và nó cũng làm tăng chi phí sản xuất.
+ Tỷ trọng của nhóm thuế gián thu cao hơn tại Việt Nam: “Tỉ trọng của thuế gián thu trong tổng thu thuế ngày càng tăng và đã vượt quá con số 60% vào năm 2016 và chiếm 11% GDP. Thuế GTGT là nguồn thu, chiếm từ 50% đến 60% tổng số thu của thuế gián thu trong giai đoạn 2006 – 2019”, báo cáo nghiên cứu nêu rõ.
+ So sánh về tỉ trọng giữa thu thuế và GDP của Việt Nam với các nước ASEAN, theo PGS.TS Phạm Thế Anh: “Việt Nam là nước có thu nhập thấp nhất trong nhóm các nước tương tự trong ASEAN, nhưng tỉ trọng thu thuế/GDP của Việt Nam là cao nhất. Điều này cho thấy gánh nặng thuế tại Việt Nam đang quá lớn và cần có sự thay đổi nhằm thúc đẩy tăng trưởng”.
+ Ví dụ:
– Thuế trực thu: Thuế doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân
– Thuế gián thu: Thuế nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng