Cũng như mọi hàng hóa khác, hàng hóa – sức lao động cũng có hai thuộc tính: giá trị và giá trị sử dụng.
Một là, giá trị hàng hóa – sức lao động
Giá trị hàng hóa – sức lao động, cũng như mọi hàng hóa khác, được quy định bởi số thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất ra sức lao động. Nhưng sức lao động chỉ tồn tại như là một năng lực của con người sống. Muốn tái sản xuất ra năng lực đó, người công nhân phải tiêu dùng một số lượng tư liệu sinh hoạt nhất định. Như vậy thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra sức lao động sẽ quy thành thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt ấy, hay nói một cách khác, giá trị sức lao động bằng giá trị những tư liệu sinh hoạt để duy trì trong cuộc sống của người có sức lao động ở trạng thái bình thường.
Khối lượng những tư liệu sinh hoạt cần thiết cho công nhân khác nhau, tùy theo hoàn cảnh cụ thể của mỗi nước. Vì bản thân những nhu cầu tự nhiên như thức ăn, quần áo, nhà ở… cũng khác nhau tùy theo khí hậu và những đặc điểm của thiên nhiên của từng đất nước. Mặt khác, quy mô của những yêu cầu thiết yếu, cũng như phương thức thỏa mãn những nhu cầu đó là sản phẩm của lịch sử, vì thế mà phụ thuộc phần lớn vào trình độ phát triển và tập quán của mỗi nước. Như vậy, trong việc quy định giá trị sức lao động bao hàm yếu tố tinh thần và lịch sử, đó là điểm khác nhau cơ bản giữa giá trị hàng hóa – sức lao động với giá trị của hàng hóa khác.
Đối với một nước nhất định và trong một thời kỳ nhất định, thì quy mô những tư liệu sinh hoạt cần thiết cho người lao động là một đại lượng nhất định. Do đó có thể xác định được lượng giá trị sức lao động. Giá trị sức lao động do những bộ phận sau đây hợp thành:
– Giá trị những tư liệu sinh hoạt vật chất và tinh thần cần thiết cho bản thân công nhân;
– Phí tổn học việc của công nhân;
– Giá trị những tư liệu sinh hoạt vật chất và tinh thần cần thiết cho gia đình người công nhân.
Như vậy, thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất và tái sản xuất sức lao động bằng thời gian lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra những tư liệu sinh hoạt cần thiết cho người công nhân và gia đình của anh ta. Vì thế, giá trị sức lao động bằng giá trị những tư liệu sinh hoạt vật chất và tinh thần cần thiết cho người công nhân và gia đình của anh ta
Sự biến đổi của giá trị sức lao động trong một thời kỳ nhất định, do hai xu hướng đối lập nhau tác động. Một mặt là sự tăng nhu cầu trung bình xã hội về hàng hóa và du lịch, về học tập và trình độ tay nghề, do đó làm tăng giá trị sức lao động. Mặt khác, sự tăng năng suất lao động xã hội, do đó, giảm giá trị tư liệu sinh hoạt, vì thế làm giảm giá trị sức lao động.
Hai xu hướng tác động đó, trong điều kiện tư bản hiện đại, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học – công nghệ, thì xu hướng tăng năng suất lao động xã hội tác động mạnh hơn. Điều đó có nghĩa là giá trị của hàng hóa sức lao động có xu hướng giảm xuống.
Hai là, giá trị sử dụng hàng hóa – sức lao động. Như chúng ta đã biết, giá trị sử dụng của hàng hóa – sức lao động cũng chỉ thể hiện trong quá trình tiêu dùng sức lao động, tức là quá trình người công nhân tiến hành lao động.
Quá trình đó là quá trình sản xuất ra hàng hóa và đồng thời là quá trình tạo ra giá trị mới lớn hơn giá trị của bản thân sức lao động. Phần lớn hơn đó chính là giá trị thặng dư.. Như vậy, giá trị sử dụng của hàng hóa – sức lao động có thuộc tính tạo ra giá trị. Đó là đặc điểm cơ bản nhất của hàng hóa – sức lao động so với các hàng hóa khác