Quan điểm của HCM về sự ra đời, vai trò và bản chất của ĐCS Việt Nam
ĐCS là một tổ chức chính trị do giai cấp vô sản, tầng lớp nhân dân lao động bầu ra, lấy chủ ngĩa Mác-Lênin làm nền tảng, đứng lên lãnh đạo nhằm đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của tầng lớp nhân dân lao động.
- Sự ra đời
Khi đề cập các yếu tố cho sự ra đời ĐCS, xuất phát từ hoàn cảnh cụ thể của nước Nga và của phong trào công nhân châu Âu,theo Lênin ĐCS chính là sản phẩm của sự kết hợp giữa hai yếu tố: chủ nghĩa Mác và phong trào công nhân.
Dựa vào điều kiện cụ thể VN theo Hồ Chí Minh ĐCS VN ra đời 3/2/1930 là sản phẩm của sự kết hợp chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước.
Theo HCM sự hình thành ĐCSVN không thể thiếu yếu tố phong trào yêu nước bởi vì:
Một là,Việt Nam là một quốc gia dân tộc được hình thành từ rất sớm có nền văn hiến lâu đời, trong đó yêu nước là truyền thống quý báu nhất và đặc sắc nhất. Đó là dòng chảy xuyên suốt lịch sử phát triển dân tộc VN. Ngoài ra, chủ nghĩa yêu nước là nhân tố chủ đạo quyết định sự nghiệp chống giặc ngoại xâm của nước ta.
Hai là, Phong trào công nhân ngay từ khi mới ra đời đã kết hợp với phong trào yêu nước. Cơ sở của sự kết hợp từ đầu, liên tục, chặt chẽ giữa hai phong trào này do mâu thuẫn cơ bản của xã hội Việt Nam lúc bấy giờ là mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc với bọn đế quốc và tay sai, cả hai phong trào đều có mục tiêu chung là giải phóng dân tộc, làm cho nước Việt Nam hoàn toàn độc lập, xây dựng đất nước giàu mạnh. Khác với những người cộng sản phương Tây, Hồ Chí Minh và những người cộng sản Việt Nam đã đi từ chủ nghĩa yêu nước đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, từ giác ngộ dân tộc đến giác ngộ giai cấp.
Ba là, Phong trào nông dân kết hợp với phong trào công nhân ngay từ đầu. Đầu thế kỷ XX, nông dân Việt Nam chiếm khoảng hơn 90% dân số, họ là bạn đồng minh tự nhiên của giai cấp công nhân. Hai giai cấp này hợp thành đội quân chủ lực của cách mạng.
Bốn là, Phong trào yêu nước của trí thức Việt Nam là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự kết hợp các yếu tố cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trí thức Việt Nam là những người châm “ngòi nổ” cho các phong trào yêu nước giải phóng dân tộc. Họ cũng rất nhạy cảm với thời cuộc do vậy họ luôn chủ động và có cơ hội đón nhận những “luồng gió mới” của tất cả các trào lưu tư tưởng trên thế giới vào Việt Nam.
- Quy luật về sự hình thành của Đảng Cộng sản Việt Nam là một luận điểm cực kỳ sáng tạo, có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với cách mạng nước ta mà còn ảnh hưởng lớn đến phong trào cách mạng thế giới. Với sự sáng tạo này đã giúp cho CMVN ngay từ khi Đảng ra đời đã giương cao ngọn cờ dân tộc và phát huy được tinh thần yêu nước của nhân dân ta; giúp cho giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp, giữa GPDT và GPGC. Sự sáng tạo này giúp cho ĐCS VN xác lập được vai trò lãnh đạo của mình đối với CMVN
- Vai trò ĐCSVN
Sức mạnh của nhân dân là vô cùng to lớn, nhưng chỉ được phát huy khi được giác ngộ, tập hợp, đoàn kết, lãnh đạo của một tổ chức cách mạng. Người nói: “Lực lượng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động là rất to lớn, vô cùng vô tận. Nhưng lực lượng ấy cần có Đảng lãnh đạo mới chắc chắn thắng lợi”. Đảng là người đề ra đưởng lối chiến lược, sách lược, nhiệm vụ, mục tiêu và phương pháp đúng đắn cho CMVN.
Hồ Chí Minh còn khẳng định: cách mạng muốn thắng lợi phải có Đảng lãnh đạo để nhận rõ tình hình, đường lối, và định phương châm cho đúng, để khỏi lạc đường. Làm cách mạng là rất gian khổ, phải có chí khí kiên quyết, phải được tổ chức chặt chẽ. Vì vậy phải có Đảng để tổ chức và giáo dục nhân dân thành một đội quân thật mạnh, để giành lấy chính quyền.
“Cách mạng thắng lợi rồi, quần chúng vẫn cần có Đảng lãnh đạo”
ĐCS không có mục đích tự thân, ngoài lợi của GCCN, của nhân dân lao động, lợi ích của toàn dân tộc VN, lợi ích chủa nhân dân tiến bộ TG, Đảng không có lợi ích nào khác. Do đó Đảng có đủ uy tín và khả năng.
Đảng là người liên hệ, đoàn kết với các lực lượng CM trên toàn thế giới.
Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, có khả năng đoàn kết tập hợp các tầng lớp nhân dân khác làm cách mạng. Đảng là đội tiền phong dũng cảm và là đội tham mưu sáng suốt. Đảng Cộng sản Việt Nam tận tâm, tận lực phụng sự Tổ Quốc, phụng sự nhân dân, trung thành tuyệt đối với lợi ích của giai cấp, của nhân dân, của dân tộc, Đảng không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân và của dân tộc. Mục tiêu phấn đấu của Đảng là độc lập cho dân tộc, tự do cho nhân dân, hạnh phúc cho mọi người. Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh: Đảng Cộng sản Việt Nam là người lãnh đạo, tổ chức, thực hiện và quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
- Bản chất ĐCSVN
Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng của giai cấp công nhân, đội tiên phong của giai cấp công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân.”
Quan điểm của HCM hoàn toàn tuân thủ những quan điểm của V.I.Lênin về xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp VS. Nhưng cách thể hiện của Người về bản chất GCCN của ĐCS VN không hoàn toàn theo kiểu của Lênin mà vận dụng sáng tạo, phù hợp với hoàn cảnh lịch sử VN.
Tuy có nhiều cách thể hiện khác nhau những quan điểm nhất quán của Người về bản chất giai cấp của Đảng là Đảng ta mang bản chất GCCN. Trong báo cáo chính trị tại đại hội II khi nêu lên Đảng ta còn là Đảng của nhân dân lao động và của toàn dân tộc, HCM cũng nêu lên toàn bộ cơ sở lý luận và nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng, ngững nguyên tắc này tuân thủ một cách chặt chẽ học thuyết về Đảngkiểu mới của GCVS của V.I.Lênin
HCM khẳng định bản chất GCCN của Đảng ta dựa trên cơ sở thấy rõ sứ mệnh lịch sử của GCCN VN. Còn các giai cấp tầng lớp khác chịu sự lãnh đạo của GCCN. Nội dung quy định bản chất GCCN không chỉ là số lượng Đảng viên xuất thân từ CN mà còn ở nền tảng lý luận và thực tiễn của Đảng và chủ nghĩa Mac-Lênin. Mục tiêu của Đảng cần đạt tới là CNCS, Đảng tuân thủ một cách nghiêm túc, chặt chẽ những nguyên tắc xây dựng Đảng kiểu mới của GCVS.
Quan niệm của Đảng không những là Đảng của GCCN mà còn là Đảng của nhân dân lao động và của toàn dân tộc có ý nghĩa lớn đối với CMVN. Đảng đại diện cho lợi ích cua toàn dân tộc cho nên nhân dân VN coi Đcs là Đảng của chính mình. Đảng cũng khẳng định rằng để đảm bảo và tăng cường bản chất GCCN, Đảng ta luôn luôn gắn bó mật thiết GCCN, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc trng các thời kỳ CM.
Trong qua trình rèn luyện Đảng , HCM luôn chú trọng tính thống nhất giữa yếu tố giai cấp và yếu tố dân tộc. Sức mạnh của Đảng không chỉ bắt nguồn từ GCCN mà còn bắt nguồn từ các tầng lớp lao động khác.