Để cho kinh tế hàng hóa ra đời, chỉ cần điều kiện phân công lao động xã hội?
Để cho kinh tế hàng hóa ra đời thì điều kiện phân công lao động xã hội là chưa đủ.
Kinh tế hàng hóa là nền kinh tế có sự phân công lao động và trao đổi hàng hóa, dịch vụ giữa người này với người khác. Nó trái với nền kinh tế tự cung tự cấp trong đó người ta tự sản xuất sản phẩm và tự tiêu dùng.
Kinh tế hàng hóa là một hình thái của nền sản xuất xã hội nối tiếp và cao hơn nền sản xuất tự cung tự cấp, trong đó sản phẩm được sản xuất ra để trao đổi thông qua mua – bán trên thị trường; hình thái quan hệ kinh tế thống trị của các mối liên hệ kinh tế là quan hệ hàng hoá – tiền tệ. Nó đối lập với kinh tế tự nhiên, trong đó hình thái thống trị là các quan hệ hiện vật. Theo Mac K. (K. Marx), KTHH là một giai đoạn phát triển nhất định trong lịch sử phát triển của xã hội theo tiến trình: kinh tế tự nhiên – kinh tế hàng hoá – kinh tế sản phẩm. Nền kinh tế xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa cộng sản về tổng thể là một nền KTHH.
Điều kiện chung của tồn tại sản xuất hàng hoá là
– phân công lao động xã hội:
+là sự phân chia lao động xã hội tự phát thành các ngành nghề khác nhau,là chuyên môn hóa sản xuất
+là mỗi người chỉ sản xuất được một hoặc vài sản phẩm nhất định nên những người sản xuất phải trao đổi sản phẩm với nhau
=> điều kiện cần
– Sự tách biệt (độc lập) tương đối về mặt kinh tế giữa những người sản xuất:
+ sự tách biệt này do quan hệ sở hữu khác nhau về tư liệu sản xuất quy định. Quan hệ sở hữu khác nhau làm chi sản phẩm làm ra thuộc về các chủ thể khác nhau do đó phải thông qua trao đổi mua bán.
=> điều kiện đủ
Mà đặc trưng chung của KTHH trong bất kì chế độ xã hội nào là sự tồn tại hình thái giá trị và thị trường, trong đó giá trị của hàng hoá – lượng lao động xã hội cần thiết để sản xuất ra hàng hoá đó, được đo bằng tiền tệ và mang hình thái giá cả; quy luật đặc trưng của sản xuất hàng hoá là quy luật giá trị, và những quy luật liên quan như quy luật cung cầu, quy luật lưu thông tiền tệ, quy luật hàng hoá được trao đổi theo nguyên tắc ngang giá.